Το ήρεμο Πάικο, με τα πυκνά του δάση, στέκεται στη μέση της Μακεδονίας ανάμεσα στους μεγάλους ορεινούς όγκους των συνόρων μας και τους ατέλειωτους κάμπους που ξεκινούν στους πρόποδες του. Το όνομα του βουνού προέρχεται από το σλαβικό «πάιακ» που σημαίνει αράχνη και δεν θα μπορούσε να βρεθεί καλύτερη παρομοίωση. Το Πάικο χαρακτηρίζεται από έναν λαβύρινθο από χαμηλές κορφές, λόφους και ρεματιές στον οποίο απουσιάζει κάποια σημαντική ορεινή έξαρση προσομοιάζοντας έτσι με ιστό αράχνης που απλώνεται. Εδώ ήταν η περιοχή που ζούσαν οι αρχαίοι Άλμωπες, ένα προελληνικό φύλο της εποχής του Χαλκού που έδωσε τη θέση του στους Μακεδόνες κατά τον 6ο π.Χ. αιώνα. Το βουνό καταλαμβάνει το δυτικό τμήμα του νομού Κιλκίς και το ανατολικό τμήμα του νομού Πέλλας. Στα βόρεια συνορεύει με τα όρη Πίνοβο και Τζένα μέσω ήρεμων λόφων, στα ανατολικά καταλήγει στην μεγάλη κοιλάδα του Αξιού, στα νότια φτάνει μέχρι τον κάμπο των Γιαννιτσών και στα δυτικά του απλώνεται η πεδιάδα της Αριδαίας. Το Πάικο απλώνεται σε μια αρκετά μεγάλη έκταση, σε σχέση με τα χαμηλά του υψόμετρα, που φτάνει τα 400.000 στρέμματα, με τους μικρούς λόφους να απλώνονται μέχρι τους κάμπους περιμετρικά σε ένα σχεδόν κυκλικό σχήμα. Ψηλότερη κορυφή του βουνού είναι η Γκόλα Τσούκα που φτάνει τα 1.650 μέτρα. Άλλες σημαντικές κορυφές είναι το Καντάτσι (1.607 μ.), το Μετερίζι (1.598 μ.), το Εκκλησάκι (1.529 μ.), το Κίργκο (1.507 μ.), ο Πύργος (1.494 μ.), τα Βερτόπια (1.490 μ.), η Σέλμα (1.485 μ.), το Γκροπ (1.458 μ.), οι Φουλάρες (1.400 μ.), οι Πετράδες (1.350 μ.), η Τσούμα (1.219 μ.), η Κλεφτόπετρα (1.131 μ.) και τα Υψώματα (1.114 μ.). Τα πετρωμάτα του βουνού αποτελούνται από σχιστόλιθους, ασβεστόλιθους, μάρμαρα και οφιόλιθους. Το Πάικο είναι ένα ιδιαίτερα όμορφο βουνό με πολλά ρέματα και πλούσια μεικτά δάση. Τα σημαντικότερα ρέματα του βουνού είναι το Μέγα Ρέμα του Κοτζά Ντερέ, η Γοργόπη, ο Στραβοπόταμος, ο Μαυροπόταμος, ο Γράμμος, της Γρίβας, ο Ξεροπόταμος, της Πεπονιάς, του Χαμηλού και το Κρύο Ρέμα. Στους βόρειους πρόποδες του βουνού βρίσκονται οι περίφημοι καταρράκτες του Σκρα με την Σμαραγδένια Λίμνη, ενώ ανάμεσα στις κορυφές Πύργος, Βερτόπια και Καντάτσι περικλείεται ένα μεγάλο οροπέδιο με καλλιέργειες πατάτας και επίκεντρο τον οικισμό Λιβάδεια. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν η θέση «Δύο Ποτάμια» όπου συναντώνται δύο ρέματα του βουνού, αλλά και οι ειδυλλιακές Πηγές Αραβησσού στους νότιους πρόποδες. Το Πάικο, αν και στέκεται στη σκιά των μεγάλων ορεινών όγκων που το περιβάλλουν, ξεχωρίζει από το μεγάλο πλούτο της χλωρίδας και της πανίδας που φιλοξενεί. Αν και στο βουνό υπάρχει ένα μεγάλο δίκτυο από δασικούς δρόμους και μια κοιλάδα με καλλιέργειες σχεδόν στη καρδιά του, εντούτοις η απουσία του ανθρώπινου παράγοντα στο μεγαλύτερο μέρος του, προσφέρει την απαραίτητη ηρεμία για την ανάπτυξη μιας πλούσιας άγριας ζωής. Το Πάικο διακρίνεται για τα δεκάδες όμορφα μονοπάτια που κινούνται μέσα σε πυκνά δάση και καταλήγουν σε θέσεις αναψυχής ή σε εντυπωσιακά σημεία με πανοραμική θέα.
Από τη πλευρά της βλάστησης το βουνό χωρίζεται σε δύο ευδιάκριτα μέρη: στα βόρεια και κεντρικά αναπτύσσονται όμορφα δάση οξιάς ενώ στα νότια επικρατούν τα μεικτά δάση βελανιδιών (αριές, χνουδοβελανιδιές, μακεδονικές βελανιδιές, πουρνάρια και πλατύφυλλες βελανιδιές) και άλλων φυλλοβόλων. Το Πάικο ξεχωρίζει από την παρουσία του μεγαλύτερου δάσους καστανιάς στην Ελλάδα που φτάνει σε έκταση τα 4.500 στρέμματα. Εδώ μάλιστα συναντά κανείς πολλές πανύψηλες, υπεραιωνόβιες καστανιές, δέντρα που αποτελούν πραγματικά μνημεία της φύσης. Η υπόλοιπη δασική βλάστηση αποτελείται από σκλήθρα, οστρυές, φτελιές, ιτιές, σφενδάμια, άρκευθους, φουντουκιές, κοκκορεβυθιές, λεύκες και λίγες συστάδες από μαυρόπευκα και σημύδες.