Πίνοβο

 
Το Πίνοβο είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά βουνά της Ελλάδας που εντυπωσιάζει καθώς ορθώνεται στο τέλος του κάμπου της Αλμωπίας, οριοθετώντας τα βόρεια σύνορα της χώρας. Πρόκειται για έναν όμορφο ορεινό όγκο με πλούσια δάση στα βόρεια του νομού Πέλλας. Η κορυφογραμμή του βουνού αποτελεί το σύνορο μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ. Στα δυτικά του το Πίνοβο χωρίζεται από τον Βόρα μέσω των δασωμένων χαμηλών βουνών των Προμάχων και στα ανατολικά συνορεύει μέσω ενός μακρόστενου αυχένα με την Τζένα. Τα δύο βουνά είναι τόσο κοντά που πολλοί θεωρούν το Πίνοβο και τη Τζένα ένα ενιαίο βουνό, κάτι που δεν ισχύει. Στα βόρεια κατεβαίνει ήρεμα σε λόφους και ατέλειωτα δάση και στα νότια σταματά απότομα στην πεδιάδα της Αριδαίας και στον κάμπο της Φιλώτειας. Το Πίνοβο έχει μια κατεύθυνση από τα βόρεια προς τα νότια σε ένα σχήμα πετάλου και σε μήκος που φτάνει τα 14 χλμ. Το μέγεθος του βουνού φτάνει τα 125 τ.χλμ. από τα οποία τα 95 τ.χλμ ανήκουν στην Ελλάδα. Η ψηλότερη κορυφή του Πίνοβου είναι η Κορφούλα με υψόμετρο στα 2.156 μέτρα και ακολουθεί το Βίσογκραντ (2.150 μ.), η Μύτη (2.066 μ.) και ο Καλόγερος (1.873 μ.). Γεωλογικά το βουνό αποτελείται κυρίως από σχιστόλιθους και ασβεστόλιθους, αλλά και λίγους οφιόλιθους και ιζηματογενή πετρώματα. Η περιοχή είναι από τις λίγες στην Ελλάδα που τα ορεινά ρέματα τρέχουν σε πυριτικά εδάφη. Από το Πίνοβο πηγάζει ο ποταμός Μογλενίτσας και δεκάδες ακόμα ρέματα με κορυφαίο το Θερμό. Ένα μικρό τμήμα της κορυφογραμμής κινείται παράλληλα με τη συνοριακή γραμμή, με τα ερείπια των προμαχώνων και τα σκουριασμένα πυρομαχικά να υπενθυμίζουν ότι το βουνό αποτέλεσε πεδίο μάχης κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν τα ελληνικά στρατεύματα συγκρούστηκαν με τα βουλγαρικά. Το βουνό διακρίνεται για τα πυκνά του δάση, αλλά και από μια μεγάλη περιοχή υποαλπικών και αλπικών λιβαδιών. Στα ψηλά ορθώνονται όμορφες πλαγιές με μικρά ρέματα και τεράστιες σάρες, αλλά και βράχους που υψώνονται κωνικά δημιουργώντας την περίφημη «Κοιλάδα των Βράχων», στην οποία εντυπωσιάζει ο όγκος του «Μαύρου Βράχου». Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν τα μεγάλα ξέφωτα στη μέση των δασών που αποτελούν απομεινάρια παλαιών χειμαδιών, όπως τα Καλύβια Καροφιλιά, ενώ πιο ψηλά υπάρχουν σημεία με παλιές στάνες, όπως τα Καλύβια Ζούτα και τα Καλύβια Λέφα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το φαράγγι της Θηριόπετρας στα νότια, στο οποίο βρίσκεται το σπηλαιο-εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη. Στους πρόποδες του βουνού βρίσκονται τα χωριά Αετοχώρι και Θηριόπετρα, απ’ όπου ξεκινάνε απαιτητικά αλλά όμορφα μονοπάτια προς την κορυφογραμμή. Το Πίνοβο είναι ένα βουνό με απότομες κλίσεις στα απομονωμένα σύνορα της χώρας και έτσι το οδικό δίκτυο αποτελείται από ελάχιστους, κακούς χωματόδρομους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να είναι ένα από τα λιγότερο εξερευνημένα και περπατημένα βουνά της Ελλάδας.